Bác sĩ giải đáp: người cao huyết áp có uống được sâm không?

Người cao huyết áp có uống được sâm không? Đây là thắc mắc thường gặp khi nhiều bệnh nhân muốn bổ sung hồng sâm hoặc hắc sâm để cải thiện sức khỏe tim mạch. Bài viết dưới đây, với sự tham chiếu khoa học, sẽ giải đáp cụ thể cơ chế, lưu ý an toàn và gợi ý sản phẩm Hồng sâm – Hắc sâm Vitamax phù hợp cho người cao huyết áp.

Trả lời từ bác sĩ: Người cao huyết áp có uống được sâm không? 

Người cao huyết áp có uống được sâm không? Câu trả lời là có, nhưng phải tuân thủ đúng liều lượng, theo dõi huyết áp thường xuyên và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng. Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy sâm tác dụng trung tính hoặc giảm huyết áp ở người cao huyết áp, đặc biệt ở dạng sâm đỏ Hàn Quốc [1] bệnh nhân cao huyết áp có thể dùng nhân sâm hoặc hồng sâm nếu:

• Liều dùng hợp lý (2–5 g/ngày).
• Không lạm dụng quá mức (>10 g/ngày hoặc kéo dài nhiều tháng liên tục).
• Có theo dõi huyết áp định kỳ trong suốt quá trình sử dụng.

Điều cần nhấn mạnh: sâm là thực phẩm bổ trợ. Sâm giúp hỗ trợ tuần hoàn, giảm stress oxy hóa, tăng cường sức khỏe, nhưng không thể thay thế thuốc hạ huyết áp do bác sĩ kê đơn. Vì vậy, khi uống sâm, người bệnh vẫn phải duy trì phác đồ điều trị và tái khám thường xuyên.

Cơ chế tác động của nhân sâm lên huyết áp

Các hoạt chất chính trong sâm gọi là ginsenosid, chúng ảnh hưởng đến huyết áp theo ba cơ chế lớn:

Giãn mạch nhờ nitric oxide (NO)

Một số ginsenosid như Rg₁, Re có tác dụng kích thích tế bào nội mô mạch máu sản xuất NO – một phân tử quan trọng giúp giãn cơ trơn mạch máu. Khi mạch máu giãn ra, huyết áp sẽ hạ xuống tự nhiên [2].

Ức chế kênh canxi, giảm co bóp mạch

Ginsenoside Rd có cơ chế gần giống với thuốc chẹn kênh canxi. Nó giúp giảm dòng ion Ca²⁺ đi vào tế bào cơ trơn, từ đó giảm sự co thắt mạch máu, làm hạ huyết áp và bảo vệ mạch khỏi bị dày lên theo thời gian [3].

Chống oxy hóa và kháng viêm mạch máu

Một số ginsenosid khác như Rg₃, Rb₁ có tác dụng dọn gốc tự do (ROS) và tăng cường các enzym chống oxy hóa tự nhiên (SOD, GPx). Nhờ đó, lớp nội mô mạch máu ít bị tổn thương, giảm viêm và ngăn ngừa hình thành mảng xơ vữa [4].

Lưu ý an toàn khi dùng sâm cho bệnh nhân cao huyết áp

Liều khuyến nghị

Các nghiên cứu về nhân sâm Hàn Quốc cho thấy, liều phù hợp nằm trong khoảng 2–5 g/ngày (dưới dạng bột, viên cô đặc hoặc cao). Việc sử dụng liều cao trên 10 g/ngày hoặc kéo dài quá 12 tuần liên tục có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ như mất ngủ, kích thích thần kinh và dao động huyết áp [2].

Thời điểm dùng

Nên uống hồng sâm vào lúc nào? Người cao huyết áp nên uống sâm vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều, tránh dùng vào buổi tối. Điều này nhằm hạn chế nguy cơ mất ngủ, bởi sâm có thể kích thích nhẹ hệ thần kinh trung ương [5].

Tương tác thuốc cần lưu ý

• Warfarin (thuốc chống đông máu): Sâm có thể làm thay đổi chỉ số đông máu INR, dẫn đến nguy cơ chảy máu hoặc giảm hiệu quả chống đông [6].
• Thuốc chẹn kênh canxi và thuốc hạ áp: Hoạt chất ginsenoside Rd trong sâm có tác dụng gần giống thuốc chẹn kênh Ca²⁺, nếu dùng cùng lúc có thể gây hạ huyết áp  quá mức [7].

Nhóm đối tượng cần thận trọng

Những ai không nên uống hồng sâm? Dưới đây là các nhóm đối tượng cần lưu ý

• Phụ nữ mang thai và cho con bú, trẻ em dưới 12 tuổi: chưa có đủ bằng chứng an toàn.
• Người mắc bệnh nội tiết như tiểu đường hoặc rối loạn tuyến giáp.
• Người có rối loạn tâm thần – giấc ngủ như hưng cảm, lo âu, mất ngủ nặng [5].

Theo dõi lâm sàng

Trong 4–6 tuần đầu sử dụng, bệnh nhân cần đo huyết áp ít nhất mỗi tuần một lần để đánh giá đáp ứng, đồng thời ghi nhận bất kỳ triệu chứng bất thường nào như choáng váng, hồi hộp, tim đập nhanh. Nếu xuất hiện, cần ngừng dùng sâm và báo ngay cho bác sĩ [8].

Vì sao nên ưu tiên sử dụng Hồng Sâm & Hắc Sâm Hàn Quốc 6 năm tuổi

Trong các dạng chế phẩm từ nhân sâm, hồng sâm hoàng gia Hàn Quốc và Hắc sâm Hàn Quốc 6 năm tuổi được đánh giá cao nhất về hàm lượng hoạt chất, độ ổn định và tính an toàn. Đây cũng là nhóm sản phẩm được nhiều chuyên gia tim mạch khuyến nghị cho bệnh nhân tăng huyết áp.

Hàm lượng ginsenoside cao

So với hồng sâm, hắc sâm có tổng hàm lượng ginsenoside cao hơn gấp 3–4 lần, đặc biệt là các hoạt chất Rg₃, Rk₁, Rg₅ – nhóm này có tác dụng mạnh mẽ trong chống oxy hóa, kháng viêm và điều hòa huyết áp [9].

Hoạt tính sinh học đa dạng

Nhiều nghiên cứu chứng minh hồng sâm và hắc sâm có khả năng chống kết tập tiểu cầu, giảm hình thành huyết khối, đồng thời giúp ổn định huyết áp và hạn chế tiến triển xơ vữa động mạch [10].

Bảo vệ tim mạch

Chiết xuất hồng sâm cải thiện độ đàn hồi mạch máu, giảm stress oxy hóa nội mô, đồng thời phòng ngừa huyết khối và bảo vệ cơ tim trong tình trạng thiếu máu – tái tưới máu [11]. Điều này đặc biệt hữu ích cho bệnh nhân cao huyết áp vốn có nguy cơ cao mắc bệnh mạch vành và đột quỵ.

Độ an toàn được kiểm chứng

Trong các thử nghiệm lâm sàng, liều dùng 2–5 g/ngày hồng sâm hoặc hắc sâm được đánh giá an toàn, với tỉ lệ tác dụng phụ không khác biệt so với nhóm dùng giả dược (placebo) [6].

Gợi ý các sản phẩm Hồng Sâm và Hắc Sâm tại Vitamax

Dưới đây là các lựa chọn sản phẩm từ Vitamax – đơn vị chuyên cung cấp thực phẩm dinh dưỡng thảo dược có kiểm chứng khoa học, phù hợp cho bệnh nhân tăng huyết áp.

Cao hồng sâm cô đặc 6 năm tuổi

• Sản phẩm được chiết xuất từ hồng sâm Hàn Quốc 6 năm tuổi, chuẩn hóa hàm lượng ginsenoside ≥7%.
• Phù hợp cho bệnh nhân cần bổ sung hằng ngày để tăng cường sức khỏe tim mạch, giảm stress oxy hóa và phòng ngừa biến chứng xơ vữa.

Tinh chất hắc sâm Daedong

• Giàu ginsenoside chuyển hóa sâu như Rg₃, Rg₅, Rk₁ – nhóm hoạt chất có tác dụng mạnh mẽ trong giãn mạch, chống viêm và chống kết tập tiểu cầu
• Kết hợp tốt với các thực phẩm bổ trợ khác như tinh dầu thông đỏ để tăng hiệu quả bảo vệ thành mạch.

Nước hồng sâm chính phủ hàn quốc đóng gói tiện lợi

• Dành cho bệnh nhân cần sử dụng nhanh chóng, dễ mang theo.
• Liều khuyến nghị: 1–2 gói/ngày, tương đương 2–3 g bột hồng sâm tinh chất.
• Có thể dùng trước bữa sáng hoặc đầu buổi chiều để phát huy tối đa hiệu quả, đồng thời tránh nguy cơ mất ngủ.

Kết luận

Bệnh nhân cao huyết áp có thể uống nhân sâm hoặc hồng sâm nếu tuân thủ liều 2–5 g/ngày, tránh lạm dụng và theo dõi huyết áp thường xuyên. Với cơ chế NO nội mô – ức chế kênh Ca²⁺ – chống oxy hóa, sâm mang lại lợi ích rõ rệt cho tim mạch. Các sản phẩm Cao hồng sâm, Hắc sâm tinh chiết, Nước hồng sâm Vitamax đã được chuẩn hóa ginsenoside và kiểm nghiệm an toàn, là lựa chọn tin cậy để bổ trợ điều trị, đồng hành cùng người bệnh trong kiểm soát huyết áp và nâng cao sức khỏe lâu dài.